دگرباوران

زن ایرانی میان مذهب و سکولاریسم

فاطمه صادقی دختر صادق خلخالی

انقلاب مشروطه نخستین فرصت تاریخی برای زنان ایرانی بود تا بتوانند صدای خود را به گوش همگان برسانند. در این زمان آنها درصدد برآمدند تا با ارائه تفاسیر آزادیخواهانه تر از دین با برداشت های پدرسالار و محافظه كارانه متعصبین به مخالفت برخیزند.
در این راستا تلاش آنها بر این بود كه میان اسلام و خواسته های زنان كه شامل آموزش، مشاركت سیاسی و حق كامل شهروندی برای زنان بود، سازگاری ایجاد كنند و در این تلاش موفق بودند. پس از روی كار آمدن پهلوی اول و تلاش این حكومت برای مدرنیزاسیون كردن جامعه ایرانی به ویژه با گفتار كشف حجاب، زنان با رژیمی سركوبگر مواجه شدند كه به آنها می گفت چه باید بكنند. روی كار آمدن اولین رژیم سكولار در ایران در عین حال منجر به ایجاد شكاف میان زنان ایرانی شد كه تا دوره پهلوی دوم و تا سال ها پس از انقلاب ایران نیز ادامه یافت. نتیجه این شكاف حركت آونگی زنان میان حكومت هایی بود كه هر یك با اتكا بر سنت و یا سكولاریسم داعیه نمایندگی زنان را داشتند. جنبش زنان گرفتار در این حركت آونگی به سختی می توانست برآوردكننده خواسته های زن ایرانی باشد. از این رو به نظر می رسد كه تجربه انقلاب مشروطه كه در آن زنان از یكپارچگی بسیار برخوردار بودند و از جانب خود سخن می گفتند، شایان بررسی دوباره است كه در این مقاله به برخی از ابعاد آن اشاره شده است.
فاطمه صادقی

منبع : روزنامه شرق