دگرباوران

حصر برای روحانی اهمیتی ندارد

شیما شهرابی - ایران وایر

مهدی کروبی از رهبران جنبش سبز روز گذشته اعتصاب غذای خشک را با اعلام دو درخواست خروج ماموران امنیتی از منزل‌اش و برگزاری دادگاه علنی برای محاکمه‌اش آغاز کرد. او ساعت یک بامداد امروز به علت وخامت وضعیت جسمی به بیمارستان شهید رجایی منتقل شد. 

اعتصاب غذای مهدی کروبی در سن هشتاد سالگی و با توجه به سابقه بیماری قلبی او واکنش‌های زیادی را در فضای مجازی برانگیخته است. برخی فعالان مدنی اعلام کرده‌اند تا زمان اعتصاب غذای او آن‌ها هم دست به اعتصاب غذای خشک می‌زنند و برخی سیاسیون از رای زنی‌های پشت پرده برای رفع حصر خبر داده‌اند. کاربران شبکه‌های مجازی نمایندگان مجلس، آیات عظام و وزرا و حسن روحانی را درباره برگزاری دادگاه علنی، رفع حصر و وضعیت مهدی کروبی مورد سوال قرارداده‌اند و برخی تحلیلگران این اعتصاب غذا را راهی برای پایان حصر خانگی رهبران جنبش سبز می‌دانند و بعضی معتقدند کروبی با تنها دارایی‌اش یعنی جان‌اش مقابل حاکمیت ایستاده و نمی‌خواهد با مرگ طبیعی و بدون هیچ هزینه‌ای از بین برود. صادق زیباکلام استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران یکی از مخالفان حصر است، با او درباره اعتصاب غذای مهدی کروبی و تاثیر آن روی حصر خانگی رهبران جنبش سبز و تحلیل‌های مطرح شده، گفت وگو کرده‌ام.

اعتصاب غذای آقای کروبی را چطور ارزیابی می‌کنید؟

اساسا کل ماجرای حصر در تمام قریب این هفت سالی که حصر ادامه داشته، چه در عرصه بین‌المللی و چه در حوزه داخلی، هزینه سنگینی برای نظام داشته است. حصر را در ساده‌ترین شکل‌اش می‌بایست یک عمل غیر اخلاقی، غیر انسانی، غیر اسلامی و غیر قانونی توصیف کرد. خواسته رهبران جنبش سبز برای برگزاری دادگاه کاملا منطقی است. کمترین خواسته آقایان کروبی، موسوی و بانو زهرا رهنورد و ابتدایی‌ترین حق‌شان این است که حکومت جمهوری اسلامی مگر شما نمی‌گویید ما مجرم هستیم و کارهای خلاف و غیر قانونی انجام داده‌ایم، مگر شما نمی‌گویید ما با تبانی با آمریکا، اسرائیل، انگلیس، جورج سورس و ... خواستیم نظام را سرنگون کنیم و .... این‌ها را در یک دادگاه علنی مطرح کنید و همه شواهد و قرائن و ادله را ارائه دهید که مردم ببینند، یا می‌توانیم به این‌ها پاسخ دهیم و یا مشخص می‌شود اتهامات شما درست است و ما پاسخ درستی نداریم. اما حکومت جمهوری اسلامی از این کار شانه خالی کرده و صرفا پاسخ داده ما به شما رحم کردیم، ما به شما لطف کردیم یا اگر ما شما را محاکمه کنیم، کمترین مجازات شما اعدام است. هر سه نفر گفته‌اند اشکالی ندارد، اگر در دادگاه هر حکمی که صادر شود آن را می‌پذیریم مشروط بر این که دادگاه علنی باشد. آن‌ها بدون محاکمه در حصر هستند و حالا آقای کروبی برای ابتدایی‌ترین حق‌اش اعتصاب غذا کرده.

فکر می‌کنید این اعتصاب منجر به شکستن حصر شود؟

من بعید می‌دانم حصر بشکند چون به هر حال اراده راس حکومت جمهوری اسلامی بر این است که حصر همچنان ادامه پیدا کند اما در عین حال این اعتصاب غذا فرصت خوبی را برای کسانی مثل آقای روحانی یا علی لاریجانی یا بسیاری از شخصیت‌هایی که مخالف حصر هستند و به این نقطه رسیده‌اند که حصر جز هزینه چیز دیگری برای نظام نداشته، به وجود می‌آورد که شاید بتوانند غیر مستقیم رایزنی کنند و نظر حاکمیت تعدیل شود و بتوانیم به سمت مسیر برداشتن حصر به شکل تدریجی گام برداریم.

منظور از شکستن حصر به شکل تدریجی چیست؟

شکستن حصر به این سادگی نیست. الان اگر حکومت بگوید از فردا حصر وجود ندارد، اولین مشکلی که برای حاکمیت به وجود می‌آید این است که هزاران نفر از اطراف و اکناف مملکت و خود تهران به راه می‌افتند و می‌خواهند این سه نفر را ببینند. این سه نفر امروز سران اعتراضات انتخابات 88 نیستند، به قهرمانان ملی تبدیل شده‌اند. به عقیده من برای برطرف شدن این مشکل باید حصر به شکل تدریجی برطرف شود،‌ یعنی اول بستگان درجه یک بتوانند رفت و آمد کنند و دسترسی به پزشک و بیمارستان و دارو آسان شود. بعد از چند ماه بستگان دورتر اجازه دیدار پیدا کنند، بعد از آن همفکران و ... و به شکل تدریجی حصر شکسته شود. این روند کمک می‌کند هم حکومت از خفت و خواری این که شکست خورده و مجبور شده حصر را دربرابر افکار عمومی بشکند، نجات پیدا ‌کند و هم این که از موج احساساتی که بلافاصله بعد از شکستن حصر در مردم ایجاد می‌شود، جلوگیری ‌شود.

با توجه به خصوصیات اخلاقی آقای کروبی بسیاری اعتصاب غذای ایشان را خطرناک می‌دانند. استدلال‌شان هم این است که ایشان تا آخر سر حرف شان می‌مانند ...

تصور می‌کنم که به توصیه آقای خاتمی و شاید حتی به توصیه آقای موسوی، نه این که اعتصاب غذا را بشکنند اما اجازه دهند که سرم و مواد غذایی به ایشان برسد و یا خانواده ایشان پادرمیانی کنند و نگذارند وضع جسمی آقای کروبی رو به وخامت برود.

بعضی معتقدند آقای کروبی با این اعتصاب غذا، جانش را هزینه کرده و نمی‌خواهد بدون هزینه از بین برود. نظر شما چیست؟

ما که در دل آقای کروبی نیستیم اما بعید نیست که ایشان بخواهند جان شان را از دست بدهند و شهید راه آزادی شوند. خدایی ناکرده اگر هرکدام از این سه حتی با مرگ طبیعی در حصر از بین بروند، قطعا به عنوان شهید راه آزادی و شهید مبارزه علیه استبداد و دیکتاتوری نام شان می‌درخشد.

الان بسیاری از کسانی که به آقای روحانی رای داده‌اند، توقع دارند ایشان کاری کنند. آقای روحانی چه واکنشی می‌تواند نسبت به این موضوع داشته باشد؟

فکر می‌کنم کمترین گامی که آقای روحانی می‌تواند بردارد این است که به این 24 میلیون، به این ده ها هزار دانشجو، نویسنده و روشنفکر این مملکت که به ایشان رای دادند و گوشه چشمی به این داشتند که رفع حصر کنند، نشان دهد می‌خواهد کاری کند اما کاری از دستش ساخته نیست.

این که تلاش کردم ولی نشد چه فایده‌ای دارد؟

توقع این است که حداقل تلاشی کنند، حالا اگر آن تلاش به بار ننشیند، امر دیگری است. مشکل اینجا است که متاسفانه حداقل در ۴سال گذشته ما هیچ علامتی در آقای روحانی مبنی بر این که می‌خواهد کاری کند اما کاری از دستش ساخته نیست، ندیدیم. بدبختانه ما این را دیدیم که حصر برای ایشان اهمیت چندانی ندارد. آقای روحانی می‌تواند بگوید من رایزنی‌هایی را با مسئولین دیگر نظام شروع کردم که اوضاع از این وخیم‌تر نشود. یا از این وضعیتی که به وجود آمده نگران هستیم، ناراحتم، این را که می تواند.