دگرباوران

ورود مافیا به بازار شیرخشک

اعتماد ـ در هفته‌های گذشته موضوع کمبود شیر خشک و ماجراهای مختلف در مورد رانت موجود در این بازار موجب شد تا نگرانی‌های در مورد این بازار ایجاد شود؛ موضوعی که یک سر آن به نامه وزیر صمت بازمی‌گردد. اواخر مرداد ماه امسال محمد شریعتمداری وزیر صنعت، معدن و تجارت در نامه‌ای به رییس کل گمرک ممنوعیت صادرات انواع کاغذ شامل کاغذ چاپ، بسته‌بندی و روزنامه، انواع پیژو، انواع شیرخشک سنتی، انواع شیرخشک اطفال، چای فله و بسته‌بندی و کره در بسته‌بندی‌های بالای ۵۰۰ گرم را از ابتدای شهریورماه اعلام کرد.

این دستور العمل در شرایطی بود که نگاهی به لیست واردات گمرک خبر از واردات مقادیر زیادی شیرخشک به کشور می‌داد و تولید‌کنندگان هم اعلام می‌کردند با توجه به مازاد تولید چرا باید ممنوعیت صادراتی در این مورد اعلام شود. صادراتی که می‌تواند ارزآور باشد. احمد مقدسی رییس هیات مدیره انجمن‌های صنفی کارفرمایی گاوداران ایران در واکنش به نامه وزیر صنعت مبنی بر ممنوعیت صادرات شیر خشک می‌گوید: امسال با نوسانات نرخ ارز وزیر صمت، به یکباره ۲۰ مردادماه صادرات «شیر خشک» و «کره» را ممنوع اعلام کرد؛ و در گام بعدی در حالی که ما در تولید شیر خام و شیر خشک هیچ مشکلی نداریم اما وزیر صمت برای واردات شیرخشک و کره ۴ کد ارز دولتی تعیین کرده که ۲ کد «سایر» است؛ یعنی برای ۲ کد دست‌شان برای واردات باز است و هرچه می‌خواهند می‌توانند وارد کنند. با این ممنوعیت، ما صادرات را از دست داده‌ایم و ۲‌دستی بازار را به رقبای‌مان تقدیم کرده‌ایم. درآمد ارزی کشور در ۵ ماه اول سال که از صادرات شیر خشک ۳۱ میلیون دلار بود که می‌خواهند از بین ببرند.

شوک وزارت کشاورزی

وی ممنوعیت صادرات شیر خشک از سوی وزارت صمت را اقدامی غیرقانونی عنوان کرد و گفت: پشت پرده ممنوعیت صادرات شیر، کارخانه‌های لبنی هستند و قطعا صنعت دامپروری کشور با این اقدام به ورطه نابودی کشیده می‌شود. ۷۰ درصد قیمت تمام شده محصولات لبنی مربوط به شیر خام است‌، قیمت شیر ۴ سال ثابت بود اما مردم دیدند که قیمت محصولات لبنی هر روز گران‌تر می‌شود.

رییس انجمن‌های صنفی کارفرمایی گاوداران ایران با بیان اینکه وزارت جهاد کشاورزی به ممنوعیت صادرات شیر خشک اعتراض و نامه‌نگاری کرده است، اما وزیر صنعت جواب نمی‌دهد، گفت: ما خودمان هم اعتراض کردیم و جالب این است که حتی وزیر صنعت رو‌نوشت نامه ممنوعیت را به وزیر جهاد کشاورزی نزده است و آنها بعد از انتشار این نامه شوکه شدند. از طرف آقای حجتی نامه‌نگاری صورت گرفته است و اگر این ممنوعیت لغو نشود برای احقاق حقوق تولید کنندگان، قطعا به دیوان عدالت اداری شکایت می‌کنیم. البته اعتراض خود را به کمیسیون کشاورزی مجلس اعلام کرده‌ایم منتها مجلس ۲ هفته تعطیل است ولی پیگیری‌های خود را از مراجع مختلف خواهیم کرد.

جولان قاچاقچیان

وی معتقد است نامه وزیر، بستر را برای قاچاقچیان فراهم کرده است‌ و ضربه‌ای به پیکره اقتصاد کشور می‌زند، چراکه کارخانجات لبنی به راحتی دولت و گاودار و کارخانجات شیر خشک را مدیریت می‌کنند. طبق نامه جدید وزیر صنعت صادرات کره بالای ۵۰۰ گرم ممنوع شده ولی از آن طرف کارخانجات می‌توانند کره را با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد کنند و به بسته‌های ۱۰۰ تا ۲۰۰ گرمی تبدیل و با نرخ آزاد صادر کنند. مقدسی در ادامه به قیمت شیر خام در بازار اشاره کرد و گفت: قیمت شیر خام در حال حاضر ۱۵۷۰ تومان است و قیمت ۲ هزار و ۱۰۰ تومان فرافکنی است و دامدار بیشتر از ۱۵۷۰ شیر نمی‌فروشد. از سال ۹۲ تا الان از ۸ میلیون تن تولید شیر‌خام به ۱۱ میلیون تن شیر خام رسیده‌ایم‌. گاودارها با صنایع شیرخشک، مستقیم ارتباط برقرار کرده‌اند و کارخانجات لبنی از این ناراحت هستند که چرا شیر‌خام به صنایع شیرخشک داده می‌شود؟

ورود مافیا

این فعال اقتصادی با اشاره به سناریوی پشت پرده ابلاغ وزیر صمت می‌گوید: آنها برنامه درستی داشتند. اول گفتند ممنوعیت صادرات، بعد خبر دروغ دادند کمبود شیرخشک داریم و بعد آقای شریعتمداری نامه به بانک مرکزی می‌زند که برای واردات شیرخشک، ارز ۴۲۰۰ تومانی تخصیص دهید. امروز هم نامه درخواست واردات ۲۵هزار تن کارخانجات لبنی را اجرایی کردند. اگر این کارها مافیایی نیست پس چیست؟ اینها می‌خواهند هم دولت، هم مردم و هم دامدار و تولید کننده شیرخشک را استثمار کنند.

وی با بیان اینکه استدلال وزارت صنعت برای این ممنوعیت تنظیم بازار است ولی در واقعیت این طور نیست، گفت: این موضوع بهانه‌ای است برای اینکه بتوانند ارز دولتی بگیرند. اگر بازار ملتهب است چرا جلوی صادرات محصولات لبنی را نمی‌گیرند که پایه ۷۰درصد‌شان شیرخام است! حدود ۱ میلیون تولید شیر خام هر سال در کشور مازاد است و کمبودی نداریم، صنعت شیر خشک ایران ظرفیت تولید ۱۵۰ هزار تن را دارد در حالی که مصرف داخلی ۶۰ تا ۷۰ هزار تن است. غیر از سال ۹۱ و ۹۲ دیگر واردات شیرخشک در کشور نداشتیم.

وارد کننده بودیم و صادرکننده شدیم

از سوی دیگر سیاوش سلیمی رییس انجمن صنفی کارفرمایی شیر خشک ایران نیز با اشاره به اینکه تا قبل از سال ۱۳۹۰ بزرگ‌ترین وارد کننده شیر خشک بودیم و شیر خشک صنعتی مورد نیاز صنایع از خارج از کشور تامین می‌شد، گفت: بعد از سال ۹۰ ما با تاسیس تعداد زیاد واحد مجهز و پیشرفته به کشوری تبدیل شدیم که با وجود مشکلات قبلی، می‌توانست شیر خشک خود را تامین کند و توانایی صادرات به کشورهای دیگر را داشته باشد. در سال‌ ۹۰ واردات شیر خشک ممنوع شد.

وی با اعلام اینکه در سال گذشته حدود ۳۰ هزار تن صادرات شیر خشک داشتیم، خاطرنشان کرد: نیاز کشور به شیرخشک صنعتی در حدود ۶۰تا۷۰ هزار تن است و کارخانجات ایرانی سال گذشته در حدود ۸۵ هزار تن تولید کردند در حالی که ظرفیت تولید شیر خشک ما حدود ۱۵۰ هزار تن در سال است. امروز در حالی ادعا می‌شود بازار شیر خشک با کمبود مواجه است در حالی که ما مازاد تولید داشتیم و آن را صادر می‌کردیم. در ۵ ماهه اول سال که اجازه صادرات داشتیم، کلا ۱۰ هزار تن شیر خشک صادر شد که ۶ هزار تن را ۲ شرکت بزرگ لبنی صادر کردند. من تعجب می‌کنم که برای این صادرات محدود، وزیر صنعت صادرات شیر خشک را متوقف می‌کند.