حمید دهقانی
هر اندازه به زمان انتخابات نزدیکتر
میشویم به نظر میرسد حجم تبلیغات منفی و تخریب چهرههای نامزدهای یکدیگر در
میان جناحهای مختلف سیاسی کشور بیش از اندازه در حال افزایش است، روندی که در
صورت غفلت میتواند برای کشور بحران ساز شود. برخی، انتخابات را با میدان جنگ
یکسان میپندارند و بر این اعتقادند که در رقابت انتخاباتی هر اقدامی برای
رسیدن به اهداف مورد نظر توجیه پذیر است به همین خاطر با رویکرد حذفی به رقابت
انتخاباتی روی آوردهاند.
برنامه محور جای شخص محوری
با کاهش بیش از حد تسامح پذیری
سیاسی و آسان گیری کمتر نسبت به یکدیگر، فضا برای نزاعهای سیاسی و مخرب بیش از
پیش فراهم میشود. یکی از وجوه خطرناک تبلیغات منفی که روزهای اخیر افزایش
چشمگیری داشته است انتقاد به شخص به جای انتقاد به برنامههای نامزدهای
انتخاباتی است. از مهمترین شاخصها در رقابتهای انتخاباتی سالم تمرکز بر برنامههای
یکدیگر است نه اینکه نامزدهای انتخاباتی رقیب را هدف قرار دهیم. از جنبههای دیگر
تبلیغات منفی، هدف قرار دادن احساسات مردم به جای در نظر گرفتن نیروی تعقل
آنهاست.
هشدار بازگشت به پوپولیسم
گروههای سیاسی که مدام برای
تهییج افکار عمومی به جای تمرکز بر برنامهها و دیدگاههای سیاسی خود، احساسات
مردم را علیه رقبای خود تحریک میکنند، امکان ظهور سیاستمداران پوپولیست و مردم
فریب را افزایش میدهند. تحریک بیش از حد احساسات، قضاوت نهایی مردم را بیش از
آنکه مبتنی بر عقلانیت کند بر پایه انتخاب احساسی قرار میدهد. در نتیجه امکان
رأی آوری نامزدهای توانمند و متخصص نسبت به دیگر نامزدها کاهش مییابد. زیرا
در چنین فضایی، نه قدرت تفکر بلکه احساسات سرنوشت انتخابات را رقم میزند.
دلایل تخریب چهرهها
با توجه به دلایل مذکور و با
توجه به رفتارشناسی افرادی که به تبلیغات منفی و تخریب دیگران میپردازند میتوان
استنتاج کرد که این افراد دارای سه ویژگی هستند؛ نخست، تخصص و توانایی لازم
برای ورود به رقابت عادلانه و سالم را ندارند. دوم اینکه، از برنامه سیاسی
مشخصی برای رقابت با رقبای خود برخوردار نیستند به همین منظور به جنگ روانی
علیه رقبای خود روی میآورند. سوم، کسانی هستند که احساس میکنند در رقابتهای
انتخاباتی پیش رو قدرت خود را بیش از پیش از دست میدهند به همین دلیل،
تمایل بیشتری به استفاده از تبلیغات منفی علیه رقبای سیاسی خود دارند. آنها
برای دستیابی به اهداف سیاسی و تحمیل خواستههای خود از شایعه سازی، تخریب چهرههای
معتبر جناح رقیب و برهم زدن مراسم آنها پرهیز نمیکنند.
اهداف انتخاباتی حمله به
رقیب
تمام این اقدامات اهدافی
انتخاباتی را دنبال میکند: ۱- تخریب اراده و توانایی رقیب. ۲- محروم ساختن رقیب از پشتیبانی
متحدانش. ۳- تقویت کاذب اراده نیروهای
خودی و سرانجام و در صورت امکان حذف ناعادلانه رقیب از گردونه انتخاباتی است.
این افراد بدون توجه به کارویژه اساسی انتخابات که گردش نخبگان (از طریق اراده
ملی) است تنها به حفظ قدرت خود میاندیشند. چنین رقابتی در نهایت باعث میشود
که بخش زیادی از افکار عمومی به این باور برسند که گروههای سیاسی بیش از آنکه در
پی حل مسائل مردماند به دنبال نزاع بر سر سهم قدرت هستند. این امر خود یأس
و ناامیدی را به بدنه جامعه منتقل میکند. نباید از نظر دور داشت که
انتخابات همچون صحنه نمایش اجتماعی است که ابتدا مردم نظاره گر و سپس قضاوتکننده
نهایی در مورد عملکرد گروههای مختلف سیاسی بر این صحنه اجتماعی هستند. بروز
اعمال ناشایست و غیر اخلاقی در قضاوت مردم تأثیر مهمی میگذارد و میتواند
پیامدهای مخربی را برای انسجام ملی به همراه بیاورد که یکی از این پیامدهای
مخرب ظهور سیاستمداران پوپولیست و ناکارآمد در عرصه سیاسی کشور است. پوپولیسم در
راه است اگر با همین شدت، روند افزایشی تبلیغات منفی و تخریب نامزدهای
انتخاباتی معتبر از سوی گروههای مختلف سیاسی ادامه یابد.
منبع: روزنامه قانون
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر