انتشار کاریکاتورهای پیامبر مسلمانان در فرانسه؛
آزادی بیان یا توهین؟
• گابریل لاتانزیو معلم زبان انگلیسی در یکی از حومه‌های فقیرنشین پاریس: امروز اگر می‌خواهیم در این مبارزه پیروز شویم و از ارزش‌هایمان دفاع کنیم باید بردبار و دلسوز باشیم. همه ما باید آن چیزی باشیم که تروریست‌ها از آن نفرت دارند.
نشریه فکاهی «شارلی ابدو» که تعداد زیادی از اعضای تحریریه آن پنج سال پیش در جریان حمله‌ای مسلحانه به محل دفتر این مجله کشته شدند دو ماه پیش تصمیم گرفت تا همزمان با برگزاری دادگاه متهمان به نقش آفرینی در آن حمله بار دیگر کاریکاتورهای پیامبر اسلام را منتشر کند.
این اقدام «شارلی ابدو» در ابتدا منجر به حمله یک مرد چاقو به دست به محل سابق تحریریه این نشریه شد. چند هفته بعد از این حادثه یک نوجوان ۱۸ ساله چچنی‌تبار در حومه پاریس سر معلمی که کاریکاتورهای پیامبر اسلام را سر کلاس درس نشان داده بود، برید.
پیامدهای انتشار دوباره کاریکاتورهای پیامبر اسلام و تاکید امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه بر عدم عقب نشینی کشورش از انتشار این کاریکاتورها باعث شده است تا بار دیگر بحث هایی بر سر حد و مرزهای احتمالی «آزادی بیان»، «توهین به مقدسات» و «لزوم تسامح» مطرح شود.
بسیاری از شهروندان و همچنین برخی از رهبران و مقامات کشورهای مسلمان چنین موضع رئیس جمهوری فرانسه را توهین به دین و پیامبر خود تلقی کرده‌اند.
پلانتو، طراح کاریکاتورهای روزنامه لوموند در فرانسه در گفتگو با یورونیوز می‌گوید: «من دنبال عذرخواهی نیستم بلکه می‌خواهم مبارزه کنم. همچنان نباید هیچ چیز را ممنوع کنیم، همه موضوع‌ها باید با آرامش مطرح شوند اما در عین حال باید به دیگران بفهمانیم که هدف ما تحقیر آدمها نیست. واضح است که کاریکاتوریست‌های دانمارکی و کاریکاتوریست‌های شارلی ابدو هرگز نمی‌خواستنند یک میلیارد مسلمان را تحقیر کنند اما ماجرا این گونه درک شد زیرا سوءاستفاده از ماجرا جواب داد.»
این طراح مطرح کاریکاتورها در فرانسه نزدیک به ۵۰ سال است که با روزنامه لوموند همکاری می‌کند. او که نام اصلی‌اش ژان پلانتیورو است طی دهه‌های اخیر با نگاهی نقادانه و طنزآمیز در طراحی‌های خود به تحولات سیاسی و اجتماعی فرانسه پرداخته است.
پلانتو در مورد کاریکاتوری که برای ادای احترام به معلم کشته شده در حومه پاریس کشیده است می‌گوید: «این کاریکاتور برای مراسم یادبود معلم سر بریده شده در دانشگاه سوربون بود. یک دانش آموز [در کاریکاتور] حضور دارد و سوالاتی برایش مطرح می‌شود.»
مدافعان «آزادی بیان» در فرانسه بر این باور هستند که طراحان کاریکاتورها حق دارند هر طور که صلاح می‌دانند به موضوعات مختلف بپردازند. با این حال برخی نیز این پرسش را مطرح می‌کنند که حد و مرزها کجاست؟
گابریل لاتانزیو، معلم زبان انگلیسی در یکی از حومه‌های فقیرنشین پاریس می‌گوید: «بخش پیشروی سیاست در قرن نوزدهم بر این باور بود که تحریک آمیز و خنده دار بودن از نظر سیاسی یک پیشرفت محسوب می‌شود. در بسیاری از جریان‌های سیاسی کنونی نیز این برداشت دیده می‌شود. فمینیست‌ها هم این کار را انجام می‌دهند، آنها هم گاهی [کار] تحریک آمیز و زننده و خنده دار انجام می‌دهند. امری که از بسیاری جهات می‌تواند به پیش بردن یک کارزار کمک کند. اما امروز اگر می‌خواهیم در این مبارزه پیروز شویم و از ارزش‌هایمان دفاع کنیم باید بردبار و دلسوز باشیم. همه ما باید آن چیزی باشیم که تروریست‌ها از آن نفرت دارند.»
در مقابل اما پلانتو بر این باور است که عقب نشینی از انتشار کاریکاتورهای پیامبر اسلام نشان دهنده «تسامح» فرانسه نخواهد بود. او می‌گوید: «اکنون دوره‌ای از سوءتفاهم‌هاست که فرهنگ‌ها با یکدیگر روبرو می‌شوند اما درکی از یکدیگر ندارند اما کاریکاتور دقیقا به همین درد می‌خورد. ما با کاریکاتورهایمان [بین فرهنگ ها] پل می‌سازیم. در نهایت هم مطمئنم که فرهنگ پیروز خواهد شد، دموکراسی غلبه خواهد کرد و بحث و گفتگو موفق می‌شود.»
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر