دگرباوران

بیست سال پیش نظر رهبری به چه کسی نزدیکتر بود ؟

محمد جواد اکبرین

بیست‌ سال پیش در چنین روزهایی سید محمد خاتمی و علی‌اکبر ناطق نوری دو رقیب اصلی انتخابات ۱۳۷۶ بودند. اما تلویزیون شبانه‌روز برنامه‌هایی علیه شعارهای خاتمی پخش می‌کرد و هشدار می‌داد که نگذارید ضدانقلاب و لیبرال‌ها سر کار بیایند؛ از سوی دیگر صداوسیما عملا به یکی از ستادهای تبلیغاتی آقای ناطق تبدیل شده بود و و این باعث شد رسانه‌ها و ستادهای آقای خاتمی به شدت نسبت به رفتار جانبدارانه‌ی تلویزیون اعتراض کنند. 

ناگهان دقیقا ده روز مانده به انتخابات، مسئولان صدا و سیما به دیدار رهبری رفتند و سخنان ایشان در تلویزیون پخش شد که می‌گفت: «صدا و سیما در مسأله مربوط به تبلیغ انتخابات و شوق‌انگیزی در دلهای مردم بسیار خوب حرکت کرده... صدا و سیما در حال ترویج انتخابات است و این کار را هم بسیار خوب ادامه می‌دهد... گمان نمی‌کنم هیچکس به قدر من نامزدهای فعلی انتخابات را بشناسد...البته کسانی که به بنده نزدیکترند حدس می‌زنند رأی مرا...» (۲۳ اردیبهشت‌ماه ۷۶)

با پخش این سخنرانی دو اتفاق افتاد؛ اول اینکه در اوج اعتراض‌ها، طرفِ صداوسیما را گرفت؛ دوم اینکه آقای خامنه‌ای گمان می‌کرد مردم آنقدر به او اعتقاد و اعتماد دارند که کافی است بدانند او به چه کسی رأی می‌دهد و به همان کس رأی بدهند؛ در نتیجه با این سخنرانی این امکان را فراهم کرد تا «کسانی که به ایشان نزدیکترند حدس بزنند رأی او را» و اعلام کنند؛ همین‌طور هم شد؛ آیت‌الله مهدوی کنی از «نزدیکان» رهبری (که بعدها رئیس مجلس خبرگان شد) سه روز مانده به انتخابات تیر خلاص را زد و در مصاحبه با روزنامه‌ها اعلام کرد: «با شناختی که معظم‌له از نامزدهای ریاست جمهوری دارند هم اکنون نامزد مورد تائید خود را مشخص کرده‌اند...ما می‌توانیم حدس بزنیم ایشان به کدام یک از نامزد‌ها نظر دارند و آن طور که ما حدس می‌زنیم نظر معظم‌له به آقای ناطق نوری است.»

دوم خردادِ آن سال، محاسبات چنان پیش نرفت که رهبری گمان می‌کرد و سیدمحمد خاتمی با ٢٠ميليون رأى (نزدیک به ۷۰درصد آراء) انتخاب شد؛ حالا بیست سال پس از آن روز، آیت‌الله خامنه‌ای دیروز در مشهد ادعا کرده که «بنده در انتخابات‌ها دخالت نمی‌کنم» اما کارنامه‌ی او از ۷۶ تا ۸۸ نشان می‌دهد که اتفاقا همواره دخالت کرده؛ در ۷۶ با دخالت نرم (تبلیغاتِ پیش از انتخابات) و در ۸۸ با دخالت سخت (تقلب پس از انتخابات). هرچند اگر منظورش این باشد که «دیگر دخالت نمی‌کند» باید از این رویکرد استقبال کرد.

بیست‌سال پیش در چنین روزهایی سید محمد خاتمی و علی‌اکبر ناطق نوری دو رقیب اصلی انتخابات ۱۳۷۶ بودند. اما تلویزیون شبانه‌روز برنامه‌هایی علیه شعارهای خاتمی پخش می‌کرد و هشدار می‌داد که نگذارید ضدانقلاب و لیبرال‌ها سر کار بیایند؛ از سوی دیگر صداوسیما عملا به یکی از ستادهای تبلیغاتی آقای ناطق تبدیل شده بود و و این باعث شد رسانه‌ها و ستادهای آقای خاتمی به شدت نسبت به رفتار جانبدارانه‌ی تلویزیون اعتراض کنند. ناگهان دقیقا ده روز مانده به انتخابات، مسئولان صدا و سیما به دیدار رهبری رفتند و سخنان ایشان در تلویزیون پخش شد که می‌گفت: «صدا و سیما در مسأله مربوط به تبلیغ انتخابات و شوق‌انگیزی در دلهای مردم بسیار خوب حرکت کرده... صدا و سیما در حال ترویج انتخابات است و این کار را هم بسیار خوب ادامه می‌دهد... گمان نمی‌کنم هیچکس به قدر من نامزدهای فعلی انتخابات را بشناسد...البته کسانی که به بنده نزدیکترند حدس می‌زنند رأی مرا...» (۲۳ اردیبهشت‌ماه ۷۶)

با پخش این سخنرانی دو اتفاق افتاد؛ اول اینکه در اوج اعتراض‌ها، طرفِ صداوسیما را گرفت؛ دوم اینکه آقای خامنه‌ای گمان می‌کرد مردم آنقدر به او اعتقاد و اعتماد دارند که کافی است بدانند او به چه کسی رأی می‌دهد و به همان کس رأی بدهند؛ در نتیجه با این سخنرانی این امکان را فراهم کرد تا «کسانی که به ایشان نزدیکترند حدس بزنند رأی او را» و اعلام کنند؛ همین‌طور هم شد؛ آیت‌الله مهدوی کنی از «نزدیکان» رهبری (که بعدها رئیس مجلس خبرگان شد) سه روز مانده به انتخابات تیر خلاص را زد و در مصاحبه با روزنامه‌ها اعلام کرد: «با شناختی که معظم‌له از نامزدهای ریاست جمهوری دارند هم اکنون نامزد مورد تائید خود را مشخص کرده‌اند...ما می‌توانیم حدس بزنیم ایشان به کدام یک از نامزد‌ها نظر دارند و آن طور که ما حدس می‌زنیم نظر معظم‌له به آقای ناطق نوری است.»

دوم خردادِ آن سال، محاسبات چنان پیش نرفت که رهبری گمان می‌کرد و سیدمحمد خاتمی با ٢٠ميليون رأى (نزدیک به ۷۰درصد آراء) انتخاب شد؛ حالا بیست سال پس از آن روز، آیت‌الله خامنه‌ای دیروز در مشهد ادعا کرده که «بنده در انتخابات‌ها دخالت نمی‌کنم» اما کارنامه‌ی او از ۷۶ تا ۸۸ نشان می‌دهد که اتفاقا همواره دخالت کرده؛ در ۷۶ با دخالت نرم (تبلیغاتِ پیش از انتخابات) و در ۸۸ با دخالت سخت (تقلب پس از انتخابات). هرچند اگر منظورش این باشد که «دیگر دخالت نمی‌کند» باید از این رویکرد استقبال کرد.