با کمک به مردم از چاه خود خواهی ها بیرون می آئیم

خسرو منصوریان

تفکر محوری  مهم است که تیپ هایی مثل منصوریان را به سمت کارهای خیریه و انسان دوستانه تشویق می کند، جایی که معتقد است این مردم هستند که به او کمک می کنند تا او از چاه خودخواهی بیرون بیاید و به سمت “دیگر خواهی” گام بردارد:” ما معجزه نمی کنیم ، ما انگیزه ایجاد می کنیم و این را هم بدانید آن خانواده نیاز ندارد ما دستشان را بگیریم این ما هستیم که نیازمند هستیم آنها دست ما را بگیرند تا بلند شویم . در زلزله آذربایجان هم همین طور، ما نیاز داریم تا آنها دستشان را به ما دهند تا از چاله خودخواهی مان بیرون بیاییم.” خسرو منصوریان از زندان اوین آزاد شد

شاید نام خسرو منصوریان در عرصه سیاست ایران کمتر شنیده شده اما او مستمر، پیوسته وبدون خستگی برای کاهش درد و رنج هموطنانش سالیان طولانی تلاش کرده است. اگر چه او عضو برحسته نهضت آزاد ی و یار وفادار علی شریعتی بوده اما در طول سال های گذشته در مقام و نقش یک فعال مدنی حرفه ای هم ظاهر شده است. فعالی که با تاسیس نهادهای خیریه در جهت کاهش رنج و درد هموطنانش قدم برداشت. کارنامه خسرو منصوریان که اکنون برای تحمل هشت سال حبس روانه زندان شده است به عضویتش در نهضت آزادی و سال ها تلاش سیاسی در جریان ملی-مذهبی منحصر نیست بلکه مزین به فعالیت های خیریه و انسان دوستانه ای است که قدمت آنها به چهل سال پیش می رسد. وقتی که در زلزله بویین زهرا ، نماینده آیت الله طالقانی در امداد رسانی شد. منصوریان یار دیرین شریعتی بود. وقتی شنید شریعتی می خواهد هجرت کند غمگین شد زیرا که علی شریعتی قول داده بود او را هم همراه خود ببرد اما در نهایت نشد. او شریعتی را بدرقه کرد اما شریعتی در خرداد ۵۶ وفات یافت و منصوریان نیز در ایران ماندگار شد. جابجایی نظام سیاسی و انقلاب ۵۷ باز هم خسرو منصوریان را در مقام اپوزیسیون نشاند. آن هم از جنس اپوزیسیونی خیر خواه که تنها به دو اصل می اندیشد: تحقق منافع ملی و کاهش درد و رنج انسان ها.

از زلزله بوئین زهرا تا آذربایجان، همراه با مردم

بر همین مبناست که این فعال سیاسی اجتماعی از زلزله بوئین زهرا در سال ۱۳۴۱ تا زلزله آذربایجان در سال ۱۳۹۱ تلاش کرد تمام امکانات  سازمان های مردم نهاد خود را در خدمت مردم قرار می دهد . او در زلزله آذربایجان در سال ۱۳۹۱  مشعوف از حضور مردم در کمک به هموطنانشان تاکید کرد:” مردم ایران با این حرکت خودشان ثابت کردند که ترک و لر و عرب ، قبل از اینکه قومیتی داشته باشند، ایرانی هستند. تقارن این زمین لرزه با سومین شب قدر اثر گذار بود. من در زلزله های خراسان و بجنورد و بم حضور داشتم و چنین حضوری را بی سابقه می دانم ، ان جی او، ما در اطلاعیه سومش درباره زلزله اخیر اعلام کرد که مردم دست نگه دارند. سیل عظیم کمک ها بود که به سوی آذربایجان سرازیر شد. به نظر من حماسه تاریخی در این روزها رقم خورد و من به عنوان یک ایرانی مسلمان به خودم می بالم”.  این “ایرانی بودن و مسلمان بودنی” که خسرو منصوریان به خاطر آن به خودش می بالد نشات گرفته از همان مکتب نهضت آزادی است، زمانی که بنیانگذارانش در اعلامیه ای خود را ” ایرانی، مسلمان و مصدقی” نامیدند. یا نشات گرفته از همان مکتبی است که شریعتی پایه گذاری کرد و بر مبنای آن راه رسیدن به خدا را کمک به خلق خدا می دانست. بر مبنای همین اندیشه هاست که خسرو منصوریان در طول چند دهه فعالیت سیاسی و اجتماعی با حفظ موضع و جایگاه سیاسی اش به تاسیس نهادهادی اجتماعی “مردم نهاد” روی آورد. نهادهایی که همان ترجمان متاع” یا همان “مکتب تربیتی اجتماعی عملی” از ابتکارات مهندس بازرگان هستند که قرار بود به جای پرورش فقیه و فیلسوف، مکتب های تربیتی و اخلاقی را تاسیس کند و در نتیجه به تاسیس نهادهای مدنی به عنوان کارگاه های تمرین همکاری های جمعی اقدام کرد. بر اساس این اندیشه بود که بازرگان معتقد بود تعلیم و تربیت با عمل و تمرین محقق می شود و تربیت اجتماعی با همکاری و دور هم جمع شدن حاصل می شود نه کارهای انفرادی. بازرگان معتقد بود اگر سابقا مکتب های درسی ادیب و فیلسوف و فقیه بیرون می دادند امروز آنچه وظیفه ملی و فریضه مذهبی است ایجاد مکتب های تربیتی اجتماعی و عملی است. همین مکتب های تربیتی اجتماعی و عملی بودند که از سوی مهندس بازرگان تاسیس شدند تا به عنوان یک سنت یادگار باقی بمانند و منصوریان نیز راه او را ادامه داد.

انجمن احیای ارزش ها: از مبارزه با ایدز تا کمک به زلزله زده ها

بزرگترین اقدام منصوریان تاسیس انجمنی بود که به امروز به نام “انجمن احیای ارزش ها” معروف شده است. انجمن احیاء ارزش ها، نهادی غیردولتی، غیرانتفاعی و عام المنفعه است که در سال ۱۳۷۸ تاسیس شد تا از طریق تاسیس آن :” دستیابی به روش های نوین پیشگیری و مداخله به هنگام در بحران ها و مهار آسیب های اجتماعی، آگاهی رسانی به اقشار مختلف خصوصاً خانواده، حساس سازی جامعه و جلب مشارکت مسئولین جهت برجسته نمودن نقش ارکان مختلف اجتماعی در هنجارسازی” در دستور کار قرار گیرد. انجمنی که پس از سال ها تلاش، موفق شده است تاکنون بیش از ۱۰۰ خانواده دارای کودک یتیم حاصل از بیماری مهلک ایدز را از سراسر کشور تحت حمایت همه جانبه قرار دهد.در همین راستا بیش از ۱۰۰ سمینار در جهت پیشگیری و اطلاع رسانی بیماری اچ آی وی برگزار کرده و توانمندسازی و حرفه آموزی زنان سرپرست خانوداده مبتلا به اچ آی وی، مشاوره تلفنی رایگان و ارائه خدمات مددکاری اجتماعی و مشاوره به کثیری از افراد در معرض بحران در جامعه را در دستور کار خود قرار داده است.

انجمن احیای ارزش ها که هدف خود را حمایت از مددجویان، توانبخشی و توانمندسازی آنها در راستای خوداتکایی تعیین کرده، در طول سال های اخیر سعی کرده از طریق آموزش در سطوح مختلف جامعه، خانواده و فرد ” زمینه مشارکت، اعتماد به نفس و رفع تبعیض های موجود اعم از سنتی و قانونی و آموزش حقوق بشر، حقوق شهروندی و مهارت های زندگی ” را فراهم کند تا زمینه مشارکت سازمان یافته نخبگان را در امر مدیریت جامعه تسهیل کرده و به محدود شدن حوزه حکومت کمک کند.

این انجمن در بحران های ویژه مانند زلزله نیز به سرعت وارد عمل می شود و علاوه بر تهیه کمک به زلزله زدگان به خانواده های آسیب دیده بعد از زلزله نیز کمک می کند. کمک هایی که به ویژه در زلزله آذربایجان نقش مهمی در امدادرسانی ایفا کردند.

زندان: پاسخ به خدمات منصوریان

حالا خسرو منصوریان اگر چه پاسخ خدماتش را با زندان گرفت اما در غیاب او این انجمن مادران حامی سلامت که در سال ۱۳۸۶ تاسیس شد همچنان فعال است. انجمنی که در طول این شش سال، هرهفته روزهای چهارشنبه به مدت ۳ ساعت در محل اجتماعات اعضای آن گردهم می آیند و وظیفه دارد از زنان و کودکان مبتلا به ایدز حمایت کند، تا هم انگ های نادرست اجتماعی را از آنها بزداید و هم زمینه تحرک و فعالیت آنها در مسائل اجتماعی فراهم کند تا به مثابه یک فرد عادی در اجتماع رفتار کنند.

فعالیت های منصوریان و همکارنش باعث شده تا در مورد احتمال انتقال ویروس ایدز به کودکان در دوران بارداری و زایمان اطلاع رسانی شود و از سویی برای زنان مبتلا به عفونت اچ آی وی، خدمات مشاوره و درمان فراهم شود و به کوکان یتیم ایدز به منظور رفع نیازهای حیاتی آنان مستمری ماهیانه پرداخت شود.

این انجمن اکنون ضمن حمایت حقوقی ازکودکان یتیم حاصل از ایدز و آسیب پذیردرمقابل تمام اشکال بدرفتاری، خشونت، استثمار، تبعیض، قیمومیت و حضانت و برگزاری کلاس های متنوع آموزشی،  تلاش کرده در شهرهای مختلف از جمله: تبریز، مشهد، شیراز، قم، کرج، کرمان و … حضور خود را گسترده کند و با توانمندسازی مادران حامی سلامت از طریق آموزش فنی و حرفه ای و ایجاد فرصت های شغلی و درآمدزا به سوی مشارکت هر چه بیشتر آنها در امور اجتماعی گام بردارد.

انجمن توانیاب، کمک به کودکان معلول

در انجمن احیای ارزش ها، انجمن موازی نیز با عنوان انجمن توانیاب تشکیل شده است. انجمن حمایت از کودکان و نوجوانان توان یاب با ارائه مشاوره های توانبخشی به خانواده ها، در چگونگی یاری رساندن به کودکان یا نوجوانان توان یاب با استفاده از اهرم های نیرومند درمانی نظیر کاردرمانی، فیزیوتراپی، گفتاردرمانی، به یاری و درمان مشکلات ارتباطی کودکان توانیاب اقدام کرده است. این انجمن از طرفی تلاش کرده امکانات مادی را برای کودکان معلول فراهم کند و از طرفی هم برنامه های آموزشی برای تغییر ذهنیت افراد نسبت به فرد معلول را مد نظر قرار داده است.

نگار خانه آشیانه و حمایت هنرمندان

نگار خانه آشیانه نیز یکی دیگر از نهادهای زیر مجموعه انجمن احیای ارزش هاست که در سال ۱۳۸۷ ایده اولیه آن عملی شد و موفق به جلب حمایت جمع کثیری ازنیکوکاران جامعه هنری به ویژه هنرهای تجسمی کشورشد و بالغ بر ۵۱۱ هنرمند شناخته شده کشور در رشته های نقاشی، خوشنویسی، عکاسی، مجسمه سازی را گرد هم آورد تا با اهدای آثار هنری خود به انجمن به نفع کودکان یتیم ایدز و معلول جسمی – حرکتی، زمینه خدمت رسانی رایگان به افراد نیازمند فراهم شود و درخصوص ایدز، به مردم بویژه بازدیدکنندگان نگارخانه آشیانه اطلاع رسانی شود. این نگارخانه در سال ۱۳۹۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد مجوز رسمی دریافت کرد تا به نفع کودکان بیمار ایدزی فعالیت کند.

ما به مردم نیازمندیم!

خسرو منصوریان اگر چه بنیانگذار و ایده پرداز این طرح ها بوده اما بدون همراهی دوستان و همکارانش، تحقق طرح هایی این چنین بزرگ مقدور نبوده است. سوای این همکاری، تفکر محوری  مهم است که تیپ هایی مثل منصوریان را به سمت کارهای خیریه و انسان دوستانه تشویق می کند، جایی که معتقد است این مردم هستند که به او کمک می کنند تا او از چاه خودخواهی بیرون بیاید و به سمت “دیگر خواهی” گام بردارد:” ما معجزه نمی کنیم ، ما انگیزه ایجاد می کنیم و این را هم بدانید آن خانواده نیاز ندارد ما دستشان را بگیریم این ما هستیم که نیازمند هستیم آنها دست ما را بگیرند تا بلند شویم . در زلزله آذربایجان هم همین طور، ما نیاز داریم تا آنها دستشان را به ما دهند تا از چاله خودخواهی مان بیرون بیاییم.”

توضیح: عمده اطلاعات مندرج در این گزارش از طریق مطالعه مطالب سایت “احیای ارزش ها” و بررسی گزارش های کاری و چند مصاحبه از آقای منصوریان  از جمله مصاحبه با روزنامه اینترنتی میهن به دست آمده است. گزارش های کاری انجمن احیای ارزش ها در طول سه سال گذشته به صورت علنی منتشر شده است.

شرم بر آن ایرانی که خود را مسلمان بنامد