دگرباوران

روز بین المللی صلح (21) سپتامبر

تفسیری از صلح و امنیت بین المللی

نیره انصاری

صلح و امنیت بین المللی از کهن ترین آرمانهای بشر بوده است. صلح و امنیت، مفهوم ثابتی نداشته و مفهوم آن ها با گذشت زمان دچار تغییر و تحول شده است. تا پیش از تحولات اخیر در روابط بین المللی، صلح و امنیت منبعث از نگاه نظامی که اصطلاحاً نظام وستفالیایی نامیده می شد. صلح وامنیت به معنای رعایت اصول حق حاکمیت، برابری حقوق، رعایت مصونیت کشورها و نمایندگان آنان، احترام به تمامیت ارضی کشورها، عدم مداخله در امور داخلی یکدیگر و حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات تلقی می گردید. از این بیش جهانی شدن این امر موجب تغییر مفهوم صلح و امنیت بین المللیِ منبعث از نظام وستفالیایی شده است.

در این دوره ماهیت تهدیدات تغییر یافته و تهدیدات از جنبه نظامی به حوزه های دیگر ازجمله فقر و گرسنگی، تروریسم، قاچاق انسان و جرائم سازمان یافته ، شیوع بیماریهای مسری، مهاجرتهای بیرویه، محیط زیست و نقض حقوق بشر تسری یافته است.

بر اساس چنین تفسیری از صلح و امنیت بین المللی بود که شورای امنیت که رکن اصلی صلاحیتدار حفظ صلح و امنیت بین المللی است پس از پایان جنگ سر د، جنگهای داخلی، بحران های انسانی از جمله پاکسازیهای قومی و تصفیه نژادی، تغییر نظامهای سیاسی، تروریسم و نقض گسترده حقوق بشری را تهدید صلح و امنیت بین المللی تلقی کرده است.

در حقیقت هدف از تشکیل شورای حقوق بشر این بوده است که «بشر» مسئولیت ارتقای احترام جهانی به منظور حمایت از حقوق بشر را بر عهده گیرد و آزادی های اساسی برای همه مردم را فارغ از تمایزات و استثناها تعیین و مشخص نماید.

زیرا که حفظ «صلح و امنیتِ» بین المللی یکی از پیش نیازهای اصلی تحقق و اجرایی شدن همه حقوق بشری است. سایر حقوق بشری از جمله حقوق مدنی، سیاسی و یا حق بر توسعه یا محیط زیست سالم در سایه جنگ و ناآرامی رنگ می بازند.

نیره انصاری، حقوق دان، نویسنده، پژوهشگر و کوشنده حقوق بشر

21،9،2019

30،6،1398